Η Ενεργητική Ακρόαση συνίσταται στην ικανότητα να καταβάλλει κανείς συνειδητή προσπάθεια να ακούει με προσοχή και να κατανοεί τα μηνύματα του ομιλητή.
Ορισμένα λεκτικά σημεία της Ενεργητικής Ακρόασης είναι, ενδεικτικά, μία ανάμνηση λεπτομερειών και ιδεών και η υποβολή διευκρινιστικών ερωτήσεων. Με τον τρόπο αυτό, είναι πιθανό ο ομιλητής να αντλήσει ενθάρρυνση να συνεχίσει τη συζήτηση. Άλλα λεκτικά σημεία είναι η παράφραση που αφορά στην κατανόηση των λεγομένων, οι ανοιχτές ερωτήσεις που συμβάλλουν στην ελεύθερη έκφραση ιδεών, απόψεων, κλπ. καθώς και η σύνοψη όσων έχουν ειπωθεί.
Ωστόσο, υπάρχουν και μη λεκτικά σημεία της Ενεργητικής Ακρόασης, όπως ένα χαμόγελο / νεύμα, ως ένα σήμα ότι το μήνυμα γίνεται κατανοητό, η διατήρηση οπτικής επαφής με τον ομιλητή, η ελαφριά κλίση του κεφαλιού, κλπ..
Η στρατηγική L.A.F.F. don’t C.R.Y. (McNaughton & Vostal, 2010) αφορά στην επικοινωνία που προάγει (L.A.F.F.) ή όχι (C.R.Y.) την Ενεργητική Ακρόαση. Πιο συγκεκριμένα, το ακρωνύμιο αναλύεται ως εξής:
Listen, empathize and communicate respect: (ακούστε, δείξτε ενσυναίσθηση, επικοινωνήστε με σεβασμό)
Ask questions and ask permission to take notes: (υποβάλλετε ερωτήσεις και ζητήστε άδεια να κρατήσετε σημειώσεις)
Focus on the issues: (εστιάστε στα θέματα)
Find a first step: (βρείτε ένα πρώτο βήμα)
don’t : (μην)
Criticize people who aren’t present: (…επικρίνετε άτομα που δεν είναι παρόντα)
React hastily and promise something you can’t deliver: (…αντιδράτε βιαστικά και μην υπόσχεστε κάτι που δεν μπορείτε να εκπληρώσετε)
Yakety-yak-yak: (…φλυαρείτε λέγοντας άσχετα πράγματα)
Τέλος, παρατίθενται ενδεικτικές ασκήσεις που μπορούμε να εφαρμόσουμε για να καλλιεργήσουμε την Ενεργητική Ακρόαση:
Παράφρασε αυτό που είπε ο ομιλητής
Ζητήστε από τον φίλο σας να σας πει για τον εαυτό του – το αγαπημένο του βιβλίο, ταινία κ.λπ.. Καθώς μιλάει, διατηρήστε θετική γλώσσα του σώματος, όπως ένα νεύμα και δώστε λεκτικές επιβεβαιώσεις όπως «συμφωνώ», «καταλαβαίνω» κ.λπ.. Όταν ο φίλος σας τελειώσει να μιλήσει, επαναλάβετε αυτό που είπε. Για παράδειγμα: «Σε άκουσα να λες ότι ο αγαπημένος σου ήρωας είναι γενναίος…».
«Eντόπισε την αλλαγή»
Αυτή είναι μια δραστηριότητα δύο ατόμων. Ζητήστε από τον φίλο σας να σας διαβάσει μια σύντομη ιστορία. Στη συνέχεια, θα πρέπει να το διαβάσει ξανά, αφού κάνει κάποιες αλλαγές. Κάθε φορά που ακούτε μια αλλαγή, χτυπήστε παλαμάκια ή σηκώστε το χέρι σας για να υποδείξετε ότι υπάρχει πιθανότητα.
Παίξτε ένα παιχνίδι ζωγραφικής
Αυτή είναι μια άσκηση δύο ατόμων. Πείτε στον φίλο σας να πάρει ένα φύλλο που περιέχει διάφορα σχήματα όπως τρίγωνα, κύκλους, τετράγωνα κ.λ.π. διαφόρων χρωμάτων. Θα χρειαστείτε ένα μολύβι, ένα φύλλο χαρτί και μαρκαδόρους. Στη συνέχεια, εσείς και ο φίλος σας θα πρέπει να καθίσετε πλάτη με πλάτη. Ζητήστε από τον φίλο σας να περιγράψει τα σχήματα στο φύλλο. Στη συνέχεια, σχεδιάστε τα σχήματα με βάση τις απαντήσεις του φίλου σας. Τέλος, και τα δύο φύλλα θα πρέπει να συγκριθούν για να δούμε αν αντιγράψατε με ακρίβεια το σχέδιο.
Αυτή η άσκηση θα σας δείξει πόσο σημαντικό είναι να κάνετε τις σωστές ερωτήσεις για να αποκτήσετε τις απαραίτητες πληροφορίες.
Ακούστε χωρίς να πείτε καμία λέξη
Ζητήστε από κάποιον να σας πει μια ιστορία για τη ζωή του/της – όπως να περιγράψει τις διακοπές του, το party γενεθλίων του, κ.α.. Ακούστε χωρίς να πείτε τίποτα, αλλά δώστε μη λεκτικές ενδείξεις. Ρωτήστε το άτομο εάν τα μη λεκτικά σήματα σας είναι ενθαρρυντικά ή όχι.
Πηγή:
https://worldscholarshub.com/el/active-listening-exercises/#active_listening_exercises_category1
Αριστείδης Λορέντζος
Ψυχολόγος- Σύμβουλος Επαγγελματικού Προσανατολισμού (Μ.Sc.)
Γραφείο Διασύνδεσης ΕΚΠΑ